Νέα εγκύκλιος: Οι ψυχολόγοι στα σχολεία μπορούν να συναντούν μαθητές χωρίς συναίνεση γονέα

Η εγκύκλιος προβλέπει ότι ο/η εκπαιδευτικός της Παράλληλης Στήριξης δεν λειτουργεί ως προσωπικός δάσκαλος των μαθητών/τριων που υποστηρίζει

Εγκύκλιο με οδηγίες - κατευθύνσεις για τη λειτουργία των θεσμών ενταξιακής εκπαίδευσης, απέστειλε σήμερα στα σχολεία ο γενικός γραμματέας του ΥΠΑΙΘΑ κ.Ι.Κατσαρός.

Στην εγκύκλιο προβλέπεται μεταξύ άλλων, όπως είχε ήδη ανακοινώσει η υφυπουργός Παιδείας Δόμνα Μιχαηλίδου, ότι ο ψυχολόγος και ο κοινωνικός λειτουργός των ΕΔΥ ανήκουν στο προσωπικό του σχολείου και δεν λειτουργούν ως «εξωτερικοί επισκέπτες».

Σε αυτό το πλαίσιο τα μέλη των ΕΔΥ, σε αρχικό στάδιο, δέχονται και ακούν μαθητές/μαθήτριες που επιθυμούν να τους συναντήσουν για να αναφέρουν ή να ζητήσουν περισσότερες πληροφορίες για κάποιο θέμα που τους/τις απασχολεί, χωρίς να απαιτείται η συναίνεση του γονέα/κηδεμόνα.

Ακόμα η εγκύκλιος αναφέρει ότι ο/η εκπαιδευτικός της Παράλληλης Στήριξης/Συνεκπαίδευσης «δεν λειτουργεί, ως προσωπικός δάσκαλος των μαθητών/τριων που υποστηρίζει, αλλά ως καταλύτης/διευκολυντής για τη μετάβασή τους από την εξατομικευμένη βοήθεια, στην αυτόνομη λειτουργία εντός της τάξης»

Αφορμή ήταν ερωτήματα που τέθηκαν στην υπηρεσία, για τα οποία το Υπουργείο αναφέρει:

ΕΔΥ - ΚΕΔΑΣΥ – ΕΔΕΑ

Η λειτουργία των Επιτροπών Διεπιστημονικής Υποστήριξης (ΕΔΥ) στα σχολεία «γενικής εκπαίδευσης» ορίζεται στο άρθρο 17 του ν.4823/2021 και στην υπό στοιχεία 134960/Δ3/2021 Υ.Α. - Β΄ 5009.

Στο έργο των ΕΔΥ περιλαμβάνονται η υλοποίηση τόσο ομαδικών όσο και εξατομικευμένων δράσεων. Στόχος των δράσεων είναι η διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης όλων ανεξαιρέτως των μαθητών στην εκπαίδευση και η προαγωγή συνολικά της γνωστικής και ψυχοκοινωνικής τους ανάπτυξης, μέσω διεπιστημονικών πρακτικών. Σε αυτό το πλαίσιο οι ομαδικές δράσεις είναι σκόπιμο να έχουν πρωτεύοντα ρόλο. Οι εξατομικευμένες δράσεις σε ιδιαίτερο χώρο εκτός της τάξης, σχεδιάζονται και υλοποιούνται προσανατολισμένες στην ένταξη των μαθητών και είναι τόσες όσες χρειάζονται για την υποστήριξη αυτού του στόχου. Στις περιπτώσεις που υπάρχει ανάγκη πρόσθετων παρεμβάσεων η Ε.Δ.Υ. καθοδηγεί και διασυνδέει την οικογένεια με τους αρμόδιους φορείς.

Στην παρ. 7 του άρθρου 17 του ν.4823/21 ορίζεται: «Η Ε.Δ.Υ. συνεργάζεται με τους γονείς ή κηδεμόνες του μαθητή, τους οποίους ενημερώνει για τις διαδικασίες εκπαιδευτικής αξιολόγησης και υποστήριξης που προτείνει να ακολουθηθούν. Οι όροι της συνεργασίας και οι διαδικασίες εκπαιδευτικής αξιολόγησης και υποστήριξης αποτυπώνονται σε πρωτόκολλο συνεργασίας και δεσμεύουν τη σχολική μονάδα και τους γονείς ή κηδεμόνες». Το άρθρο 10 του κεφ. Β της υπό στοιχεία 134960/Δ3/2021 Υ.Α. - Β΄ 5009 στην περίπτωση ε΄ της παρ. 5 ορίζει: «Τη δήλωση συναίνεσης των γονέων ή κηδεμόνων για τη διενέργεια διεπιστημονικής εκπαιδευτικής αξιολόγησης από τα μέλη της Ε.Δ.Υ. και τη διαμόρφωση εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης και διεπιστημονικής υποστήριξης του μαθητή με σαφή και αναλυτική περιγραφή των όρων και των διαδικασιών που αυτή περιλαμβάνει». Επίσης στην παρ. 9 του άρθρου 2 του κεφ. Α της ως άνω Υπουργικής Απόφασης ορίζεται: «Τα μέλη της Ε.Δ.Υ. των περ. β', γ' και δ' μετέχουν ισότιμα στις δραστηριότητες και τις διαδικασίες του Συλλόγου Διδασκόντων της σχολικής μονάδας στην οποία υπηρετούν». Από τα παραπάνω προκύπτει ότι: α) το πρωτόκολλο συνεργασίας και η δήλωση συναίνεσης απαιτούνται στις περιπτώσεις που οι ΕΔΥ σκοπεύουν να εντάξουν μαθητή/μαθήτρια σε σταθερό και μόνιμο πρόγραμμα υποστήριξης και β) ο ψυχολόγος και ο κοινωνικός λειτουργός των ΕΔΥ ανήκουν στο προσωπικό του σχολείου και δεν λειτουργούν ως «εξωτερικοί επισκέπτες». Σε αυτό το πλαίσιο τα μέλη των ΕΔΥ, σε αρχικό στάδιο, δέχονται και ακούν μαθητές/μαθήτριες που επιθυμούν να τους συναντήσουν για να αναφέρουν ή να ζητήσουν περισσότερες πληροφορίες για κάποιο θέμα που τους/τις απασχολεί, χωρίς να απαιτείται η συναίνεση του γονέα/κηδεμόνα. Στη συνέχεια κρίνουν τα δεδομένα και αποφαίνονται για τυχόν ενέργειες. Αν απαιτούνται ενέργειες σκόπιμης παρέμβασης/υποστήριξης στο πλαίσιο του σχολείου (ενδεικτικά: αξιολόγηση και εφαρμογή εξατομικευμένου προγράμματος) ζητείται η συναίνεση της οικογένειας και η υπογραφή του σχετικού πρωτοκόλλου συνεργασίας.

Για την απαλλαγή από την εφημερία του εκπαιδευτικού Ε.Α.Ε. και του διδακτικού του ωραρίου ως μέλος ΕΔΥ, ισχύουν όσα ορίζονται στις παρ. 9 και 13 του του άρθρου 2 του κεφ. Α της υπό στοιχεία 134960/Δ3/2021 Υ.Α. - Β΄ 5009 και στην εγκύκλιο με αρ. πρωτ. 121046/ΓΔ4/4-10-2022 του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Σπουδών Π.Ε. & Δ.Ε. του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού.

Στο εδάφιο αα της περ. α της παρ. 8 του άρθρου 11 (Σκοπός και αρμοδιότητες των Κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης) του ν.4823/21 ορίζεται: «Για την αξιολόγηση και την έκδοση σχετικής αξιολογικής έκθεσης απαιτείται η συναίνεση των γονέων ή κηδεμόνων. Η συναίνεση δηλώνεται εγγράφως». Στο άρθρο 1519 του Αστικού Κώδικα, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το άρθρο 12 του ν.4800/21, ορίζεται: «Όταν η επιμέλεια ασκείται από τον έναν γονέα ή έχει γίνει κατανομή της μεταξύ των γονέων, οι αποφάσεις για την ονοματοδοσία του τέκνου, για το θρήσκευμα, για ζητήματα της υγείας του, εκτός από τα επείγοντα και τα εντελώς τρέχοντα, καθώς και για ζητήματα εκπαίδευσης που επιδρούν αποφασιστικά στο μέλλον του, λαμβάνονται από τους δύο γονείς από κοινού». Από τα παραπάνω προκύπτει ότι το ΚΕΔΑΣΥ δεν μπορεί να προχωρήσει σε αξιολόγηση και έκδοση σχετικής αξιολογικής έκθεσης σε περιπτώσεις διαφωνίας των γονέων που ασκούν τη γονική μέριμνα. Στις περιπτώσεις που η σχετική αξιολόγηση και έκδοση αξιολογικής έκθεσης κρίνεται απαραίτητη για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων του παιδιού σχετικά με την υποστήριξή του στο σχολικό περιβάλλον και δεν υφίσταται η απαιτούμενη συναίνεση και των δύο γονέων/κηδεμόνων, θα πρέπει να εφαρμόζεται αναλογικά το τελευταίο εδάφιο της διάταξης του άρθρου 1512 ΑΚ, σύμφωνα με την οποία ορίζεται ότι: «Κατά την άσκηση της γονικής μέριμνας οι γονείς καταβάλλουν προσπάθεια για την εξεύρεση κοινά αποδεκτών λύσεων. Αν διαφωνούν, αποφασίζει το δικαστήριο». Σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί να αξιοποιηθεί το εδάφιο αγ της περ. α της παρ. 8 του άρθρου 11 του ν.4823/21, που ορίζει: «Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η συνδρομή των οποίων απαιτεί ειδική αιτιολόγηση και οι οποίες σχετίζονται ιδίως με δυσχέρειες συνεργασίας της σχολικής μονάδας με τους γονείς επί διαπιστωμένων σοβαρών δυσκολιών μάθησης ή συμπεριφοράς ή ένταξης του μαθητή στο σχολικό περιβάλλον, η υποβολή εισήγησης στο ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. δύναται να γίνει απευθείας από την Ε.Δ.Υ., προκειμένου να διερευνηθεί περαιτέρω η αναγκαιότητα της παρέμβασης από πλευράς του ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ., τόσο σε επίπεδο υποστήριξης της σχολικής μονάδας όσο και σε επίπεδο υποστήριξης των γονέων ή κηδεμόνων. Στόχος της παρέμβασης είναι η επίτευξη του μέγιστου δυνατού βαθμού συνεργασίας μεταξύ σχολικής μονάδας και γονέων και κηδεμόνων. Αν στη σχολική μονάδα λειτουργεί Ε.Δ.Υ. ισχύει η παρ. 8 του άρθρου 17. Αν στη σχολική μονάδα δεν λειτουργεί Ε.Δ.Υ., η εισήγηση του συλλόγου διδασκόντων προς το ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. υποβάλλεται έπειτα από γνώμη του Συμβούλου Εκπαίδευσης της Ειδικής Αγωγής και Ενταξιακής Εκπαίδευσης που έχει την παιδαγωγική ευθύνη της σχολικής μονάδας ως προς την ενταξιακή εκπαίδευση ή, εφόσον δεν υφίσταται, έπειτα από γνώμη του Συμβούλου Εκπαίδευσης που έχει την παιδαγωγική ευθύνη της σχολικής μονάδας. Οι γονείς ή κηδεμόνες καλούνται υποχρεωτικά στις συνεδριάσεις του συλλόγου διδασκόντων που αφορούν στη λήψη της απόφασης παραπομπής στο ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ., καθώς και για την παροχή απόψεων, όποτε κρίνεται σκόπιμο».

Η Ειδική Διαγνωστική Επιτροπή Αξιολόγησης (Ε.Δ.Ε.Α.) που προβλέπεται στο άρθρο 5 του ν.3699/2008 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το άρθρο 54 τουν.4823/2021, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της ως δευτεροβάθμια επιτροπή, δύναται να ζητά εγγράφως από τα ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. στοιχεία του φακέλου (ή και συνολικά τον φάκελο) που τηρείται στο ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. και αφορούν μαθητή η οικογένεια του οποίου έχει προσφύγει στην Ε.Δ.Ε.Α. Τα ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. υποχρεούνται να αποστέλλουν με εμπιστευτικό πρωτόκολλο τα ζητούμενα στοιχεία.

Δείτε όλη την Εγκύκλιο