Οι 9 αλλαγές που σχεδιάζει το υπουργείο Παιδείας για τα σχολεία, τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς

Από τον φετινό Δεκέμβριο και μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2024

«Πολλές μικρές αλλαγές στην εκπαίδευση που όμως στο τέλος θα αθροίζονται σε κάτι που μετά γίνεται γινόμενο - Θα πατήσουμε το γκάζι στις αλλαγές». Αυτό είναι το σύνθημα του υπουργού Παιδείας Κυριάκου Πιερρακάκη, ο οποίος ετοιμάζει ένα μπαράζ νομοθετικών παρεμβάσεων καθώς έλαβε το «πράσινο» φως από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.

Ο ίδιος, μιλώντας στις αρχές της εβδομάδας στην 34η Ετήσια Ελληνική Οικονομική Σύνοδο, προανήγγειλε ότι μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2024 θα προχωρήσει σε αλλαγές για «το ανοιχτό σχολείο, το ελεύθερο πανεπιστήμιο και τον εκσυγχρονισμό και τη στόχευση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης & Κατάρτισης» με στόχο την «αναβάθμιση της εκπαίδευσης, τη μείωση της γραφειοκρατίας και την επένδυση στη γνώση και τις νέες δεξιότητες» που θα «εξασφαλίζουν στους νέους μας περισσότερα και καλύτερα εφόδια σε ένα διεθνοποιημένο και μεταβαλλόμενο περιβάλλον».

Ξεκαθάρισε, επίσης, ότι «οι αλλαγές στο σχολείο θα είναι το τρίτο χρονικά πεδίο μεταρρυθμίσεων καθώς προηγούνται η επαγγελματική εκπαίδευση και τα μη κρατικά ΑΕΙ».

1. Οι αλλαγές στην Επαγγελματική Εκπαίδευση

Στο σχεδιασμό του υπουργείου Παιδείας είναι η καθιέρωση Κέντρων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΚΕΕΚ), τα οποία θα λειτουργούν ως campuses για ΙΕΚ, ΕΠΑ.Λ. και Επαγγελματικά Εργαστήρια. Ένα ΚΕΕΚ θα περιλαμβάνει τουλάχιστον μία δομή εκπαίδευσης, μία δομή κατάρτισης κι ένα εργαστηριακό κέντρο, που θα διατηρούν μεν την αυτοτέλειά τους, αλλά θα βρίσκονται σε διαρκή συνεργασία.

Υπολογίζεται ότι, σε πρώτο χρόνο, θα δημιουργηθούν περίπου 60 ΚΕΕΚ σε όλη την επικράτεια.

Οι αλλαγές στα ΙΕΚ θα είναι τόσο εκτεταμένες, που ουσιαστικά θα πρόκειται για ένα συνολικό rebranding, το οποίο θα εκτείνεται από τη λειτουργία τους μέχρι το όνομά τους.

Το κύριο χαρακτηριστικό της νομοθετικής παρέμβασης θα είναι η υπαγωγή στην αγορά εργασίας και τις τοπικές οικονομίες και γι' αυτόν τον λόγο τη γενική εποπτεία και τον συντονισμό όλων των ΚΕΕΚ θα έχει μάνατζερ εκτελεστικός διευθυντής.

2. Θεσμοθέτηση Εθνικού Απολυτηρίου

«Νέα σελίδα» για το εξεταστικό σύστημα ετοιμάζει ο Κυριάκος Πιερρακάκης. Συγκεκριμένα σχεδιάζεται το «Εθνικό Απολυτήριο», το οποίο θα αποκτάται με την επιτυχή ολοκλήρωση του Λυκείου. Για τον προσδιορισμό του βαθμού του Εθνικού Απολυτηρίου θα συνυπολογίζονται οι βαθμοί και των 3 τάξεων του Λυκείου, με ειδικό συντελεστή ανά τάξη. Επίσης, καθιερώνονται οι γραπτές προαγωγικές εξετάσεις από τάξη σε τάξη για όλο το Λύκειο, με επιλογή των θεμάτων μέσα από την Τράπεζα Θεμάτων διαβαθμισμένης δυσκολίας.

«Αν κάποιος ανιχνεύσει το «σώμα» του νέου Γενικού Λυκείου, θα διαπιστώσει ότι το «παιδαγωγικό ευαγγέλιο» του υπουργείου καθορίζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να πριμοδοτεί, χωρίς να το δηλώνει, την «παλινόρθωση» μιας εξεταστικοκεντρικής οργάνωσης του Λυκείου.

Είναι φανερό ότι η κεντρική γραμμή πλεύσης του υπουργείου Παιδείας είναι η έμφαση στις εξεταστικές δοκιμασίες που αφενός οδηγεί σε ένα «ξεκαθάρισμα» του μαθητικού πληθυσμού και αφετέρου απλώνει την «σκιά της» στην ημερήσια διάταξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Ήδη με προσεκτικά βήματα εδώ και τρία χρόνια με την Τράπεζα Θεμάτων το Υπουργείο Παιδείας επιχειρεί να μοντάρει, μαντάρει και «ευπρεπίσει» τις στοχεύσεις του για τη σχολική εκπαίδευση, τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς.

3. Υβριδικό σύστημα διορισμών/προσλήψεων εκπαιδευτικών

Αλλαγή στο σύστημα πρόσληψης των εκπαιδευτικών με επαναφορά του γραπτού διαγωνισμού. Ο σχεδιασμός του υπουργείου είναι να υπάρξει ένα υβριδικό σύστημα διορισμών και προλήψεων αναπληρωτών με ιδιαίτερη έμφαση στους εκπαιδευτικούς που έχουν μεγάλη προϋπηρεσία.

Οι πληροφορίες επιμένουν ότι ο σχεδιασμός του υπουργείου Παιδείας είναι αφού αντληθούν μόνιμοι και αναπληρωτές εκπαιδευτικοί για το σχολικό έτος 2024 και 2025 από τους υπάρχοντες πίνακες γενικής και ειδικής αγωγής του ΑΣΕΠ, να ψηφιστεί νέο σύστημα διορισμών το β' εξάμηνο του 2024 και να γίνει διαγωνισμός ΑΣΕΠ πριν από την άνοιξη του 2025 από όπου οι εκπαιδευτικοί που δεν «πιάνουν» τη βάση στις εξετάσεις θα τίθενται εκτός πίνακα διορισμού.

4. Σύστημα καταγραφής κενών

Προβλέπεται η δημιουργία ενός συστήματος αποτύπωσης - καταγραφής των κενών κατευθείαν από το Υπουργείο Παιδείας την Άνοιξη της προηγούμενης χρονιάς με στόχο πριν το καλοκαίρι να έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες πρόσληψης αναπληρωτών και στη διάρκεια του διδακτικού έτους να απομένει η πρόσληψη για την κάλυψη εκτάκτων αναγκών (ασθένεια, εγκυμοσύνη κλπ). Ωστόσο, ο σχεδιασμός του νέου συστήματος προφανώς επιφυλάσσει δυσάρεστες εκπλήξεις καθώς δένεται με ένα νήμα με την πεποίθηση του υπουργικού επιτελείου ότι οι εκπαιδευτικοί στη χώρα μας έχουμε πολύ μεγάλη αναλογία εκπαιδευτικών σε σχέση με τον αριθμό των μαθητών!

5. Τρόπος διδασκαλίας μαθημάτων: Η λογοτεχνία και η Πληροφορική

Αλλαγές προβλέπονται και στον τρόπο διδασκαλίας μαθημάτων όπως η Λογοτεχνία και η Πληροφορική. Δεν πρόκειται, βεβαίως, για κάτι πρωτότυπο όσο και αν παρουσιάζεται σαν το «ελιξίριο» της εκπαιδευτικής αναγέννησης που θα αναβαθμίσει την μαθησιακή διαδικασία. Ο σχεδιασμός είναι στο μάθημα της Λογοτεχνίας να διδάσκονται οι μαθητές ένα ολόκληρο λογοτεχνικό έργο αντί για αποσπάσματα από λογοτεχνικά έργα (έχει γίνει ανάλογη προσπάθεια και πριν πολλά χρόνια) και η Πληροφορική να μπει αναβαθμισμένη και ανανεωμένη σε σταθερή βάση στο σχολείο (Γυμνάσιο και Λύκειο), μαζί με ένα πρόγραμμα εμπλουτισμού δεξιοτήτων σε μεγαλύτερες ηλικίες και σε ανθρώπους που έχουν τη βάση να ανταποκριθούν, όπως ένας καθηγητής φυσικής ή ένας χημικός.

6. Ψηφιακή ενισχυτική διδασκαλία

Ο κ. Πιερρακάκης υπόσχεται ότι από την επόμενη εκπαιδευτική χρονιά στα μαθήματα των μαθηματικών και της γλώσσας σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού, θα ξεκινήσει ψηφιακή ενισχυτική διδασκαλία. Οταν ολοκληρωθεί, θα έχει οπτικοποιηθεί το σύνολο της διδακτέας ύλης σε όλα τα μαθήματα όλων των τάξεων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Όσο και αν δεν ομολογείται η στόχευση είναι η μείωση ή και εξαφάνιση της ζωντανής ενισχυτικής διδασκαλίας και φυσικά του εκπαιδευτικού προσωπικού που προσλαμβάνεται για την υλοποίησή της. Η τηλεκπαίδευση από την «πίσω πόρτα» που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως φάρμακο για «πάσαν νόσον».

7. Πλατφόρμα e-parents

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό η πλατφόρμα αυτή θα αντικαταστήσει το σύνολο της έγχαρτης επικοινωνίας των γονέων και κηδεμόνων με το σχολείο και την εκπαιδευτική κοινότητα, ώστε να ενημερώνονται για τις απουσίες των μαθητών, να δίνουν τη συναίνεσή τους για εκδρομές κ.λπ.

Ωστόσο είναι φανερό ότι για το υπουργείο Παιδείας όποια και αν είναι η ερώτηση μια πλατφόρμα είναι η απάντηση! Πίσω από μια ακόμη πλατφόρμα κρύβεται η απίστευτη εξουθένωση των εκπαιδευτικών που έχουν φορτωθεί με πλήθος εξωεκπαιδευτικών εργασιών «ψηφιακών» και μη.

8. Τεστ ανίχνευσης τάσεων, κλίσεων και δεξιοτήτων σε όλους τους μαθητές

Για τον επαγγελματικό προσανατολισμό θα καθιερωθούν τεστ ανίχνευσης δεξιοτήτων και κλίσεων των μαθητών ώστε να γνωρίζουν σε ποια «γνωστικά αντικείμενα» έχουν κλίση. Ωστόσο, είναι φανερό, ότι η διαδικασία αυτή ουσιαστικά υπηρετεί την ιδεολογική εμμονή του υπουργείου για τους άριστους και τους ουραγούς. Οι τελευταίοι οφείλουν να πειστούν για τις δυνατότητές τους και να μην ρισκάρουν σε «χωράφια» έξω από τα κοινωνικά τους «σύνορα».

9. Νέο πλαίσιο της ελεύθερης επιλογής σχολείου από τους μαθητές

Η «ελεύθερη επιλογή σχολείου» από τους γονείς ήταν στο κυβερνητικό πρόγραμμα της ΝΔ (2023-2027). Ωστόσο, μετά από τις αντιδράσεις των εκπαιδευτικών φορέων το υπουργικό επιτελείο έχει ετοιμάσει, ως πρώτο βήμα, μια νομοθετική παρέμβαση για ελεύθερη επιλογή με την προϋπόθεση να υπάρχει κενή θέση στο σχολείο υποδοχής.

Είναι φανερό ότι η επιλογή θα λειτουργεί ως κριτήριο πια της ύπαρξης και λειτουργίας των σχολείων. Στην πραγματικότητα θα αποδειχθεί ότι δεν θα είναι οι γονείς, αλλά τα σχολεία αυτά που θα επιλέγουν τελικά μαθητές, ώστε να προσελκύσουν χρηματοδοτικές ροές.

Αλήθεια τι μπορεί να υπηρετήσει η επιλογή σχολείων; Αν κάποια σχολεία αδειάσουν ή (και) άλλα δεν μπορούν να πάρουν άλλους μαθητές, τι θα γίνει στη συνέχεια;